Little things mean a lot, appreciate what you got

Boyz 2 Men - Little Things

Stel je eens voor: De Verenigde Staten, Italië en Spanje komen naar jouw grondgebied om al het water toe te eigenen en vervolgens kun je het water terugkopen in literflessen voor 20% van je salaris. Het klinkt als een belachelijke situatie en bovendien voor ons als Nederlanders irreëel. Wij behoren niet tot hen die lijden door privatisering, kolonisatie en daarmee armoede. Wij privatiseren en koloniseren zelf. Ondanks dat ik me bovengemiddeld bewust ben van mijn privileges en waar het vandaan komt, kan ik me er enorm schuldig door voelen. Mijn Spaanse docent en ik hebben er pijnlijke gesprekken over gevoerd. Hij liet me een filmpje zien over de wateroorlog in Bolivia. Daar waar de invasie van westerse “waterdieven” wel realiteit werd. Ik moest lezen over de koloniegeschiedenis van Guatemala en grammatica-opdrachten maken over de ongelijkheid in de wereld. Ook werd ik meegenomen naar de algemene begraafplaats waar de verschillen tussen arm en rijk misschien wel het meest zichtbaar zijn. Duitse families hebben de mooiste graftombes en vele inheemse inwoners zijn onzichtbaar in de grond verdwenen alsof ze nooit een identiteit hadden.

Mijn leraar en ik zijn allebei begin twintigers, van het platteland naar de stad verhuisd en houden beiden niet van rauwe ui. Relatief gezien heeft hij zijn financiën goed op orde: zijn studiebeurs bestond in zijn studententijd uit 6 euro per maand en nu hij werkt heeft hij bij de komst van voldoende studenten een vast inkomen. We hebben een passie voor talen, culturen en reizen. Zijn talenkennis blijft uitsluitend bij het Spaans, zijn cultuurontdekkingen beperken zich tot zijn leerlingen in de taalschool en zijn reizen kunnen vanwege de moeilijkheden bij het verkrijgen van een visum slechts binnenlands plaatsvinden. De komende jaren zal hij minstens 10 uren per dag werken om zijn vriendin te kunnen trouwen. De vragen over mijn situatie heb ik geprobeerd te ontwijken. Hij moest eens weten hoe graag ik de wereld zou willen veranderen als ik de macht had. Tot die tijd blijft het bij bewustzijn en activisme in stilte.

De persoon die het leven van de armen een stukje mooier zou kunnen maken, is Jimmy Morales. Deze voormalige tv-ster is nu president van het land. Volgens mijn gastfamilie is dat per ongeluk, omdat hij vooral stemmen heeft gekregen van mensen die de politiek in het land niet serieus meer nemen. Toen ik vrijdagavond met wat meiden bij een café zat, kwam de president opeens binnenwandelen. “Buenas noches”, zei hij met 20 man beveiliging achter zich aan. Niet wetend wie het was, gooide ik de woorden “wat een macho” nog in de groep. Een seconde later werd hij door vele tienermeisjes en volwassen mannen gesmeekt om een selfie.  

Het leven bij het Guatemalteekse gezin gaat erg goed. Voor een controlfreak als ik is het soms moeilijk om mee te gaan in de structuren van de familie, maar oefening baart kunst. Vooral het kunnen aanschuiven aan tafel bevalt me; niet langer hoef ik boodschappen te doen en te bedenken wat ik ga koken. Ik eet wat de pot schaft, van geplette bonen (wat lijkt op - maar niet smaakt als brownie) tot aardappelen in bananenbladeren. We zijn echt onderdeel van het gezin. Dit merk ik bijvoorbeeld aan het meegaan naar een voetbalwedstrijd op zaterdagavond en een uitnodiging voor het verjaardagsfeest van één van de zonen waar alleen familie bij mag zijn. Toen ik uit beleefdheid vroeg wat we als cadeau zouden kunnen geven, was het antwoord “een selba negra” uit bakkerij “Xelapan”. Om mijn woorden na te komen, navigeerde ik naar “Xelapan”. Nu is rond het middaguur wandelen niet zo’n goed idee, laat staan dat ik mijn studiegenoten en mezelf een berg op heb laten klimmen in de brandende zon. Bij de bestemming aangekomen, bleek het de fabriek te zijn en werd ik pontificaal in mijn gezicht uitgelachen toen ik vertelde voor een taart te komen. Gelukkig hebben we inmiddels de bakkerij gevonden en staat de "selba negra" in de koelkast.

Deze week heb ik veel bijzondere activiteiten ondernomen die gefaciliteerd worden door de taalschool. Zo heb ik een tour door het historische centrum gedaan, waar een gids geboeid kon vertellen over de verschillende bezienswaardigheden. Ook heb ik gewandeld door het rurale gebied met als eindbestemming natuurlijke sauna’s. De stoom is afkomstig uit een vulkaan en heeft een helende werking. Tenslotte heb ik garnachos leren klaarmaken tijdens een Guatemalteekse kookles. Ondanks dat ik vaak geen toegang tot internet heb en berichten niet snel kan antwoorden, hoeft niemand zich dus zorgen over mij te maken. Bovendien heb ik een wakend oog over me. Toen ik gisteren met de vader van de familie over straat liep, gaf hij mij hetzelfde advies als pake Bernard: “Ga nooit met vreemde mannen mee, want niet iedereen heeft goede attenties..."