En het is zo stil in mij, ik heb nergens woorden voor

Van Dik Hout - Stil in mij

Taal is onmisbaar. Het verbindt, verleidt, verdeelt, intrigeert en ontroert. Taal is mijn vriend, mijn vijand, mijn grootste uitdaging van 2015.

Na 2 maanden ben ik beter dan ooit in staat supermarktmedewerkers in het Duits aan te spreken om te vragen of ik de juiste ingrediënten voor mijn gerecht heb gepakt en Zwitserse toeristen de weg te wijzen in Bern. Ik weet me te mengen tussen de native speakers Engels in de wetenschappelijke discussies en heb Google Translate niet meer standaard geopend tijdens mijn lessen. Ondanks dat het steeds beter gaat met mijn talen, heb ik nog geen foutloze papers ingeleverd en schaam ik me soms voor de spellingsfouten die ik gemaakt heb. Ik moet bekennen dat ik dan vaak denk aan de native speakers Engels en aan de voorsprong die zij hebben. Nederlands wordt door relatief zo weinig mensen gesproken en is een lastige taal voor buitenstaanders. Dat besef ik als mijn internationale vrienden mij vragen mijn blogs te vertalen: het is onmogelijk om Nederlandse humor en sarcasme om te zetten in een andere taal. Dit alles overtuigt mij vaak om mijn toekomstige kinderen Engels als eerste taal mee te geven.

Gisteren had ik een internationaal diner. Het concept was simpel: Iedereen brengt een typisch gerecht uit het geboorteland mee als entreeticket en dit staat je toe om het eten van de andere kandidaten te proeven. Ik was blij dat er Mexicanen en Italianen onder ons waren, alhoewel de Engelse cheesecake ook niet verkeerd was. Mijn bijdrage was Nederlandse pannenkoeken en ‘Nederlandse’ gebruik ik als bijvoeglijk naamwoord, omdat de Russen het ook als hun typische gerecht brachten. Gelukkig heb ik niet in mijn eentje een ochtend hoeven bakken, maar stond T.G. mij bij. Wij zijn niet alleen landgenoten, maar ook mede-Friezinnen. Terwijl ik pannenkoeken zat te bakken en met T.G. aan het praten was over simpele dingen zoals het leven in het noorden en de Friese cultuur, moest ik even terugdenken aan A. B. Hij is een Marokkaanse jongen uit Zeist die mij 2 jaar geleden vanuit Utrecht naar Friesland bracht. Het was in de laatste maand dat ik in Rotstergaast woonde en ik zat 50 procent in een ontkenningsfase en 50 procent in een identiteitscrisis. De perceptie dat Utrecht alles en Friesland niets was beheerste mij; ik hoorde in de stad en niet op het platteland. We namen een afslag te vroeg waardoor we 20 minuten over het platteland aan het touren waren. ‘Snap je nu waarom ik naar Utrecht wil verhuizen?’ vroeg ik hem. Hij keek me aan en zei: ‘Nee. Je geeft nu nog af op Friesland maar over 25 jaar wil je hier graag weer wonen.’ Alhoewel ik bijna zeker weet dat Friesland nooit meer mijn woonplaats zal zijn,  was het fijn om een ochtend in het Nederlands met een Fries accent te kunnen communiceren.

Onderweg naar school helpt mijn koptelefoon mij mezelf te isoleren op de fiets. Ik ben nooit een liefhebber van Nederlandstalige muziek geweest, maar sinds ik in Bern woon ben ik erachter gekomen dat de liedjes van Blof, Acda en de Munnik en Van Dik Hout geweldige teksten bevatten. Vanmorgen werd ik gedwongen met openbaar vervoer te reizen, omdat mijn fiets nog op het Centraal station stond. Deze morgen had ik niet alleen mijn koptelefoon, maar ook mijn telefoon thuis gelaten. Het gaf me de kans om de mensen om me heen te observeren in de trein. Mijn oog viel op twee grootouders met hun kleinkinderen. Ze zagen er zo lief en aandoenlijk uit. Terwijl de grootouders Nederlands spraken, waren ‘opa’ en ‘oma’ de enige Nederlandse woorden die de kleinkinderen beheersten. Het was overduidelijk dat ze elkaar niet begrepen. Ze bleven maar praten in het Engels en in het Duits en de grootouders reageerden in het Nederlands. Mijn hart brak.

Terug uit school was er een brief gekomen van de ouders van mijn vader, mijn opa en oma. Ze schreven dat ze vaak aan mij moeten denken, ze me missen en van me houden. Het is de mooiste brief uit mijn leven. Mijn hart is weer gelijmd. Taal is onmisbaar. Het verbindt, verleidt, verdeelt, intrigeert en ontroert. Taal is mijn vriend, mijn vijand, mijn grootste uitdaging van 2015.