No hay reloj que de vuelta hacia atrás

Ricardo Arjona - Minutos 

Sommige westerse reizigers geven me veel plaatsvervangende schaamte. Zij die rondlopen in broekjes waar hun billen onderuit komen en in hemdjes waar hun borsten nog net niet uitfloepen. Zij die handgeweven spullen proberen af te dingen tot onder de kostprijs en in de buurt van kinderen hun sigaretten opsteken. Zij die klagen dat de busreis zolang duurt, terwijl de buschauffeur dezelfde reis elke dag aflegt en met zijn hongerloontje maar één dag per maand vrij kan nemen. Zij die alleen maar in hostels met warm water en goedwerkend internet komen, daar lekker biertjes gaan drinken met andere backpackers en dan interessante verhalen gaan vertellen over hoe het echte Guatemala eruitziet. Zij die overal voordringen, omdat ze zich beter voelen dan de lokale bevolking en chagrijnig worden als er niet in het Engels tegen ze wordt teruggesproken. Vanaf dag één nam ik mezelf voor om me zo te gedragen, dat ik nooit geassocieerd zou gaan worden met dit soort mensen. En ja, aan mijn Arische uiterlijk kun je zien dat ik allesbehalve Guatemalteeks ben, maar dit anders-zijn zou ik op positieve wijze moeten accentueren: Ik wilde van hen leren en niet denken dat ik alles beter weet.

Mijn onzekerheid in het among them en niet above them willen zijn, werd in één klap weggevaagd tijdens alle afscheidsspeeches. Ik kreeg van jonge moeders en verloskundigen te horen dat ze me zo dankbaar waren dat ik er altijd voor ze was, dat ze zich vanaf het eerste moment zo comfortabel bij me voelden en dat ze me waren gaan zien als een waardevolle vriendin. Ze gaven bewondering voor hoe ik had gewerkt vanuit mijn hart, mijn passie had uitgestraald op de lokale bevolking en naar hun verhalen had geluisterd. Ze wilden me nog één keer hun kindje laten vasthouden, een zelfgemaakte tas meegeven, een foto met me maken of een drankje met me doen. Behalve het uitvoeren van een studiepunten opleverend onderzoek, was ik geslaagd in een voor mij nog veel belangrijker, persoonlijk doel: ze hadden me toegelaten in hun levens als één van hen. Dat San Juan La Laguna me pijnlijk goed had leren kennen, bleek uit het afscheid met mijn gastvader. ¨Op een dag krijgen we een uitnodiging van Renate´s huwelijk… in Afrika. ¨

Ik kijk terug op een goede, warme tijd, waarin ik veel heb geleerd. Behalve alles van het moederschap en baby’s, weet ik nu welk fruit ik uit de bergen kan eten, hoe ik soepel avocado´s kan openbreken en hoe ik mijn eigen kleding traditioneel moet handwassen. Behalve traditioneel verloskundigen, heb ik kennis verkregen van hoe boeren, wevers en medicinale tuinmannen te werk gaan. Ik heb geleerd niet in paniek te raken als de bus een half uur stilstaat in the middle of nowhere met een oververhitte motor en welke middelen je moet gebruiken als je 37 muggenbulten op één been hebt.

Met nog een aantal dagen te gaan, wilde ik graag nog een ander deel van Guatemala zien. Ik heb een goede aan Esther als reispartner, die van dezelfde type vakanties houdt. Na een reis van 14 uren die begon met een bootje over het meer van Atitlan toen de zon opkwam, zijn we in het donker in Lanquin aangekomen. Zonder telefoonbereik en met beperkte elektriciteit, warm water en internet ben ik me langzaam bewust geworden van dat ik in een jungle ben terecht gekomen. Toen ik wakker werd uit mijn ecologische boomhut, zag ik een stromende rivier die helemaal omgeven wordt door bergen en groene bomen, dat dit uitzicht zelfs mijn Zwitserlandfantasieën overtreft. Ik geniet van dit primitieve leven met zo weinig prikkels. Ik ga de rest van de dag vullen met het uitrusten in een hangmat, zwemmen in de rivier en het helpen van de eigenaars van dit pas opgezette hostel met Spaans-Engels vertalingen voor hun website.