En leef je voor geluk of sterf je van verdriet? Voelt dat als een keuze of heb jij die keuze niet?

31 maart 2017 - San Juan la Laguna, Guatemala

Marco Borsato – Mooi

Dat het leven uit grote contrasten bestaat, heb ik de afgelopen tijd meegemaakt. Ik heb aan een Guatemalteekse vrouw haar bed gestaan terwijl ze aan het bevallen was. Ik wist niet zo goed wat ik met mijn eigen aanwezigheid aan moest en daarom heb ik me maar opgesteld als een soort zuster in Jezus. ¨Pijn is maar voor even en een gezonde dochter voor het hele leven,¨ bemoedigde ik haar terwijl ik bijna moest kotsen van mijn eigen zoetsappige uitspraak. Vorige week zat ik ook aan een sterfbed. Nu heb ik het geluk dat ik dit nog nooit eerder heb hoeven meemaken, daar ik er behoorlijk zenuwachtig van werd. Wat zeg je tegen een 30-jarige die voorheen volop in het leven stond en wiens lichaam en geest bijna compleet overgenomen is door kanker? Moet ik me stilhouden als ieder ander ongezellige bezoeker? Of zal ik een paar tegeltjeswijsheden eruit gooien zoals ik dat ook bij vrouwen aan het kraambed doe? Ik koos voor het laatste. Hij werkte altijd hard, sportte veel en maakte gemakkelijk vrienden. We spraken over zijn levenslust en zijn passie om internationale mensen rond te leiden. Dat ik iets van mezelf in hem terugzag, maakte het confronterend. What if…?

Over de dood praten is niet mijn favoriete onderwerp, liever praat ik over al het onschuldige, jonge, nieuwe leven wat ik mag verwelkomen. Toch ben ik me meer dan ooit gaan beseffen hoe kort het aardse leven maar is en hoe belangrijk het is om – heel cliché – te luisteren naar je hart. Leef ik het leven dat ik wil? Volg ik wel mijn dromen? Maar ook: Hoe wil ik herinnerd worden? Ben ik en doe ik het goede?

Dat ik herinnerd wil worden als goed mens, heeft mijn onderzoek af en toe in de weg gestaan. Soms ben ik in staat om al mijn bezittingen aan iemand weg te geven als ik geconfronteerd word met een schrijnende en armoedige situatie van een zwanger meisje. Gelukkig doe ik het onderzoek met Esther, die een veel zakelijkere blik op mijn onderzoekspopulatie kan werpen en mij kan terugfluiten alvorens ik een ethische grens overga. Mijn docent vroeg zich af of ik misschien mijn geweten wilde afkopen en vond het een goed idee als ik een paar dagen afstand van mijn onderzoek zou doen. Voor mij een kans om een grote droom na te jagen, namelijk het bezoeken van Tikal. Tikal ligt in het noorden van Guatemala en wordt qua heiligheid als het Mekka van de Maya´s gezien. De Maya tempels en piramides zijn bijna 2500 jaar oud en nooit verwoest door de Spanjaarden. De vijand van Tikal is de natuur, die deze nederzetting heeft overgenomen nadat de Maya´s het in de 9e eeuw n.Chr. verlieten.

Ik had nog geen dag niks aan mijn onderzoek gedaan en ben getroffen geweest door een grote vlooienplaag nadat ik een dag in de armste dorpen van de regio had doorgebracht. Een vakantietrip kwam dus op het juiste moment. Het heeft bijna een dag gekost om in Peten te komen, omdat mijn drie studiegenoten en ik een lange overstap moesten maken in Guatemala-Stad. De hoofdstad staat niet echt als veilig bekend en al snel vreesden mijn studiegenoten onophoudelijk voor gevaarlijke mannen met geweren en aanslagen. Door hun paniekaanvallen en mijn constante stressbestendigheid voelde ik me het zwarte schaap van het reisgezelschap. Ik weet niet of het gebrek aan nervositeit door mijn kalme karakter, mijn reiservaringen of mijn geneigdheid naar spanning komt. Mijn vertrouwen in de mensheid is echter onverdorven groot.

We verbleven twee nachten op Flores eiland, een mooi stukje Noord-Guatemala omgeven door veel water. Zelden heb ik in zo´n relaxed hostel gezeten en zo weinig tijd nodig gehad om in de vakantiesfeer te komen. Gelukkig maar, want veel slaap zou ik niet krijgen. De volgende dag stond ik om 2.30 uur op om naar Tikal af te reizen en op een Maya tempel de zonsopgang te bekijken. De mist verpestte deze fantasie, alhoewel het erg avontuurlijk was om van tevoren in het donker door een jungle te lopen en langzaam de dieren te horen ontwaken. De apen maken angstaanjagende geluiden die door Steven Spielberg gebruikt zijn om de dinosaurussen in Jurassic Park na te bootsen. Tikal is zoiets als Machu Picchu of de Galapagos eilanden: Een werelderfgoed waarvoor je een duit in je zakje moet doen, maar waarover je nooit huilt als je je rekeningafschrift bekijkt.

Inmiddels ben ik weer terug in San Juan La Laguna en heb ik alweer bezoeken aan een pas bevallen vrouw en de geboortekliniek erop zitten. Mijn onderzoek duurt nog drie weken en ik hoop dat er veel gezonde babies geboren gaan worden. Als ik mijn Facebooktijdlijn bekijk en zie dat Nederland in de ban is van de vreemdgangers op Temptation Island, het huwelijk van Humberto Tan en het Latijn van Thierry Baudet, lijkt mijn terugkomst naar de Lage Landen nog héél, héél ver weg.

Foto’s

3 Reacties

  1. Ruurd:
    1 april 2017
    Leest weer als een trein Renate, om hoe je het verwoordt, maar zeker door de inhoud. Die ongelooflijk uitheemse cultuur, waar jij met je westerse inborst mee moet dealen. En je compassie met je medemens tegenover je nuchtere onderzoek voor je stage.
    Dank dat ik hier iets van via jou mag meemaken.
  2. Jantine:
    1 april 2017
    Mooi Renate! Ik blijf lezen... :)
  3. Annabel Lerooy:
    1 april 2017
    Ik kan het mensen alleen maar aanraden om
    meer hun menselijke, empathische kant te tonen. Maar je mag jezelf er niet in verliezen. Al begrijp ik je gevoel volledig.
    Je kunt er soms moeilijk afstand van nemen als je zo niet in elkaar zit. Opnieuw prachtig geschreven Renate. Leuk dat je ook wat cultuur kan opsnuiven. Geniet er nog van tijdens je laatste weken. Xx Annabel