Don't you worry, child. See heaven's got a plan for you.

4 april 2017 - San Juan la Laguna, Guatemala

Swedish House Mafia ft. John Martin - Don´t You Worry Child

Tiener R. haar moeder is 33 en heeft tien kinderen en haar schoonmoeder van 37 heeft net haar achtste kind gekregen. Toen ik R. en haar vriend drie weken geleden bezocht, was ze zelf net bevallen van een dochtertje. Ondanks dat de familie in een armoedige situatie verkeert, was ik blij dat het pasgeboren kind in ieder geval twee ouders heeft die zeggen van elkaar te houden en de verantwoordelijkheid als vader en moeder op zich willen nemen. Het is één van de vele situaties waar ik dagelijks mee te maken heb en inmiddels schrik ik niet zo snel meer van huizen met golfplaten als daken, generaties die volledig door elkaar heenlopen en baby´s die geen eten maar wel oorbellen hebben.
 
Ik betrapte mezelf in het begin van mijn verblijf regelmatig op onbegrip jegens families die hun kinderen niet kunnen voeden, op de hoogte zijn van de mogelijkheden van familieplanning en toch willens en wetens doorgaan met bezwangerd worden en baren. Hier moet ik op terugkomen. Er zijn veel getuigenissen waarom vrouwen anticonceptie niet vertrouwen, waarom mannen vanuit religieus oogpunt zoveel nakomelingen willen en waarom vrouwen hun mannen eerbiedigen. Bovendien ben ik de laatste die mag denken dat ik seksueel vrij en geëmancipeerd ben. Zo zei een studiegenoot van de Universiteit laatst tegen mij dat hij me eigenlijk niet kende, alleen weet dat ik de reputatie heb op zwarte mannen te vallen. Niet iets waarvoor ik me schaam, maar wel iets wat in Nederland anno 2017 nog steeds weerstand oproept en een sterk oordeel over gegeven wordt. Bovendien pas je als vrouw op om over je seksuele verlangens en ervaringen te praten, omdat het nog altijd aantrekkelijker bevonden wordt om – in tegenstelling tot mannen – kuis, gehoorzaam en niet initiatief nemend te zijn. Die dubbele moraal in combinatie met mijn christelijke identiteit, maakt seksualiteit voor mij misschien nog wel complexer dan voor de vrouwen die ik hier ontmoet. Ik kan en mag de taboes misschien niet met elkaar vergelijken, maar wil alleen aangeven dat mijn antropologische onderzoek over dit thema reflectie vraagt.

Mijn eerste emotionele uitbarsting in Guatemala is een feit, alhoewel mijn verdriet in vergelijking tot mijn dorpsgenoten meevalt. Afgelopen weekend werd het dorp overvallen door grote rouw. Behalve een jongen die het leven verloor door kanker, bleek er nog een jonge jongen op dezelfde dag overleden te zijn. Toen ik hoorde dat het de vriend van R. is en dat alcohol de doodsoorzaak is, stond mijn wereld even stil. Twee jongens waar ik onlangs bij thuis ben geweest hebben op dezelfde dag het tijdelijke voor het eeuwige verwisseld. Waar de één vocht om te kunnen blijven leven, heeft de ander het lot een handje geholpen. Mijn gedachten konden niet anders dan de rest van de dag bij de families zijn, met het beeld van tienermeisje R. en haar kleine baby’tje op mijn netvlies.

Nog geen 24 uren na de dood van haar vriend, stond ik bij R. op de stoep. Ik voelde me enerzijds erg ongemakkelijk tussen zoveel rouwende familieleden, anderzijds is de perceptie van tijd in Guatemala zo anders dat ik niet weet of later komen nou per se meer gewaardeerd zou worden. Ik moest haar troosten en zeggen dat alles goed zou komen, wetende dat ik in de rest van mijn leven waarschijnlijk nooit meer iemand zo troosteloos ga zien.

Voor mijn hartslag en bloeddruk is het goed dat mijn onderzoek nog slechts 2,5 weken duurt. Toch ga ik het jammer vinden om het dorp binnenkort te verlaten, omdat ik me nog nooit ergens ter wereld zo welkom heb gevoeld. Ter ontspanning ga ik de komende dagen leren weven en tortilla´s bakken. Wie weet heb ik bij terugkomst niet alleen een rugzak gevuld met emotionele ervaringen en psychologische trauma´s, maar ook mijn eigen geweven tafelkleed bij me.

Foto’s